Badanie rynku: kompletny przewodnik + narzędzia

Trudno sprzedać coś, co podoba się każdemu. Aby Twoja firma odniosła sukces, Twój produkt czy usługa nie musi być uwielbiana przez wszystkich. Znacznie lepiej, aby mniejsza, lecz oddana grupa klientów kochała to, co oferujesz! Musisz umieć precyzyjne zidentyfikować i zrozumieć swoją grupę docelową. Pomoże Ci w tym badanie rynku. W tym artykule dowiesz się, jak je przeprowadzić i z jakich narzędzi korzystać.

Badanie rynku polega na zbieraniu danych od potencjalnych klientów, aby zrozumieć ich potrzeby i preferencje. Dzięki temu możesz dowiedzieć się, czego rynek oczekuje od produktu czy usługi.

Spis treści:

1. Czym jest badanie rynku?
   • Badania jakościowe i ilościowe
   • Badania pierwotne i wtórne
2. Jak przeprowadzić badanie rynku?
3. Przydatne narzędzia
4. Podsumowanie

Czym jest badanie rynku?

Badanie rynku to gromadzenie i analiza zebranych danych na temat konkretnego rynku i powiązanych z nim klientów. Przeprowadza się je po to, aby lepiej rozumieć, jakie są potrzeby i oczekiwania klientów.

Skupia się ono na uzyskaniu odpowiedzi od grupy docelowej na różne pytania dot. produktu czy usługi.

Niezależnie od tego, czy Twoja firma oferuje produkty czy usługi, badanie rynku to podstawa. Ma ono ogromną wartość i warto je przeprowadzić w trzech kluczowych momentach:

• Przed startem nowego biznesu lub wchodzeniem na nowy rynek
• Przed wprowadzeniem na rynek nowego produktu lub usługi
• W celu oceny i poprawy obecnej oferty Twojego biznesu

91% firm korzystających z danych z badań rynkowych twierdzi, że zwiększyło to ich sprzedaż (The State of Market Research 2022).

Badanie rynku to źródło cennych informacji, dzięki którym:

• Zwiększysz popyt na swoje produkty i usługi
• Lepiej zrozumiesz rynek, na którym działa Twoja firma i zyskasz przewagę nad swoją konkurencją
• Będziesz podejmować trafne kluczowe decyzje biznesowe i unikniesz błędów, które mogą srogo kosztować Twoją firmę

Istnieją różne rodzaje badań rynku:

Badania jakościowe i ilościowe (podział ze względu na metodykę gromadzenia danych)

Badania ilościowe dostarczają wartości liczbowe, które po prostu można zliczać. Są to twarde dane, które można poddawać obróbce statystycznej. Wyniki badań ilościowych są bardziej ogólne.

Przykłady:

• Metody wykorzystujące kwestionariusz:
  • Badania ankietowe (np. ankiety pocztowe, prasowe, internetowe)
  • Wywiady (osobiste, telefoniczne)
• Metody obserwacji:
  • Jawna, ukryta
  • Uczestnicząca, nieuczestnicząca (osobista, mechaniczna)
• Metody eksperymentalne:
  • Eksperyment laboratoryjny
  • Eksperyment terenowy

Badania jakościowe pozwalają bardziej zrozumieć klienta i zagłębić się w analizę konkretnych przypadków. Koncentrują się na szczegółowych opisach i interpretacjach.

Przykłady:

• Zogniskowane wywiady grupowe (FIG)
• Pogłębione wywiady indywidualne (IDI)
• Techniki wspomagające, np. metody projekcyjne

Zaleca się łączenie metod ilościowych i jakościowych w ramach jednego badania.

Badania pierwotne i wtórne (podział ze względu na sposób pozyskiwania danych)

Badania pierwotne polegają na bezpośrednim zbieraniu nowych danych, które wcześniej nie istniały. Są to informacje zbierane specjalnie na potrzeby konkretnego badania od określonej grupy konsumentów.

Przykłady:

• Wywiady
• Ankiety
• Grupy fokusowe

Badania wtórne polegają na analizie danych już istniejących, które wcześniej został zgromadzone przez innych i są dostępne w różnych źródłach.

Przykłady:

• Raporty branżowe
• Publikacje
• Bazy danych (np. Główny Urząd Statystyczny oferuje szeroki zakres różnego rodzaju danych)
• Artykuły naukowe

Dla uzyskania bardziej kompleksowego obrazu sytuacji w badaniu rynku zaleca się łączenie analizy danych pierwotnych i wtórnych.

Jak przeprowadzić badanie rynku?

75% firm na swoim pokładzie ma co najmniej jedną osobę, której zadaniem jest przeprowadzanie badań rynkowych (Marketing Research: Methodological Foundations).

Teoria teorią, ale pewnie zastanawiasz się, jak tak naprawdę przeprowadzić badanie rynku.

Nie martw się – krok po kroku omówię dla Ciebie ten proces.

Skupimy się na jego 4 kluczowych etapach:

Krok 1: Określ cel badania rynku

Cele badania rynku mogą być różnorodne. Określają one, jakie informacje chcesz uzyskać w wyniku badania.

Jaki może być cel badań rynku? Oto kilka przykładów:

• Ocena satysfakcji klientów
• Zrozumienie potrzeb klientów
• Identyfikacja, czy dany nowy produkt lub usługa są potrzebne na rynku
• Ocena potencjału rynkowego
• Zrozumienie oczekiwań wobec istniejącego już produktu lub usługi
• Identyfikacja nadchodzących trendów

Pamiętaj, że cel badania rynku zależy też od specyfiki Twojego przedsiębiorstwa i tego, w jakim momencie je przeprowadzasz.

Krok 2: Stwórz persony

Badanie rynku opiera się w dużej mierze na uzyskiwaniu informacji bezpośrednio od odpowiednich osób. Dlatego przede wszystkim zidentyfikuj swoją grupę docelową, a później stwórz buyer persony czyli fikcyjne reprezentacje Twojego idealnego klienta.

Jak to zrobić?

I tutaj znowu – zależy od tego, w jakim momencie przeprowadzasz badanie:

• Jeśli Twój biznes już hula, to stwórz persony na podstawie swojej obecnej bazy klientów i danych dot. potrzeb różnych segmentów, które posiadasz ze wcześniejszych badań rynku.
• Jeśli Twój biznes dopiero wchodzi na rynek, to stwórz persony na podstawie insightów konsumenckich i tego, jacy ludzie i co mówią w tematyce związaną z Twoją branżą.

Zadając pytania o to kim są klienci, nie przesadzaj z ich ilością. Zbyt wiele pytań może przytłoczyć odpowiadającego – albo nie ukończy on badania, albo jakość odpowiedzi będzie wątpliwa.

Ze względu na zwiększającą się wraz z czasem ilość danych i spostrzeżeń warto co jakiś czas robić update person.

Krok 3: Wybierz metodę badania rynku i przeprowadź badanie

Po określeniu celów i stworzeniu person, czas przeprowadzić właściwe badanie rynku.

Jak już wiesz, istnieje wiele metod badawczych – wybierz taką, aby była ona dostosowana do celów badania i charakterystyki Twojej grupy docelowej.

O co dokładnie chodzi?

Na przykład ankieta online będzie nieodpowiednia, jeśli Twoją grupą docelową są osoby starsze. Lepszym pomysłem będzie przeprowadzenie badania osobiście bądź przez telefon.

Krok 4: Przeanalizuj dane i wyciągnij wnioski

Badania rynkowe to nie sztuka dla sztuki. Przeprowadza się je po to, aby uzyskać przydatne wnioski.

Dane uzyskane w ramach badania powinny być zorganizowane i odpowiednio przeanalizowane tak, aby z łatwością można było zidentyfikować wzorce, trendy i kluczowe wnioski.

Co jest ważne, aby zawrzeć w raporcie z badania?

• Streszczenie, które pokaże kluczowe wnioski
• Do wniosków w punktach przedstaw najważniejsze rekomendacje
• Umieść konkretne przykłady, które wizualizują i wyjaśniają wyniki badań

Wyniki badania mogą być różne, np.:

• Może się okazać, że nie ma sensu wprowadzać nowych produktów na rynek – badanie uchroniło Cię przed zbędnym wydaniem pieniędzy.
• Mogą dostarczyć Ci takie pomysły na ulepszenie Twojego produktu czy usługi, które nigdy wcześniej nie przyszłyby Ci do głowy.

Przydatne narzędzia

Przy badaniu rynku warto wspomagać się różnymi narzędziami – znacznie zwiększają one efektywność całego procesu.

Oto moje TOP 3, które polecam Ci z ręką na sercu:

01 Brand24

Brand24 to narzędzie do monitorowania mediów społecznościowych jak i całego Internetu. Wyłapuje opinie ludzi na temat dosłownie wszystkiego. Na tacy dostajesz to, co klienci myślą o Twojej firmie, produktach czy usługach.

Jest to niezastąpione narzędzie i najbardziej wszechstronne. Za jego pomocą możesz:

• Zrozumieć potrzeby swoich klientów: Zebrane wzmianki na temat Twojej marki, produktu czy usługi pokazują przede wszystkim potrzeby klientów i ich problemy – bardzo często wyrażają oni swoje niezadowolenie np. z powodu niskiej jakości produktów, złej obsługi klienta, opóźnień w dostawie czy innych doświadczeń.
  
  Brand24 na bieżąco monitoruje sytuację, a Ty jesteś w stanie odpowiednio szybko reagować i ulepszać swoje produkty czy oferowane usługi. Radzę Ci skorzystać z AI Brand Assistant, który działa tak jak ChatGPT – zadaj mu pytanie „Czego dotyczą negatywne opinie na temat produkt/marki/firmy (tutaj podaj nazwę)?”, a on dostarczy Ci szczegółowych informacji.

Przykład 1. Na pewno korzystasz z paczkomatów i znasz firmę InPost. Wyobraź sobie, że pracujesz w tej firmie. Ba, wyobraź sobie, że jesteś Rafałem Brzoską (CEO InPostu) i chcesz, żeby Twoja usługa była jeszcze lepsza. Co robisz?

Zakładasz projekt InPost w narzędziu Brand24, przechodzisz do Brand Assistanta i zadajesz mu pytanie „Czego dotyczą negatywne opinie na temat InPost?”, a on Ci odpowiada (odpowiedź na poniższym obrazku). Na podstawie tego, co powie Ci Brand Assistant możesz wprowadzić konkretne usprawnienia, aby zwiększyć satysfakcję swoich klientów. Możesz też po prostu poprosić go, aby podał Ci gotowe rozwiązania.

• Analizować konkurencję: Jeśli Twoja firma dopiero wchodzi na rynek, ważne jest, aby poznać potencjalną konkurencję. Stwórz projekt monitorujący kluczowe słowa związane z Twoją branżą, aby zidentyfikować, kto jest Twoją realną konkurencją.
  
  Możesz też skorzystać ze wcześniej wspomnianego już Brand Assistant – po prostu zadaj mu pytanie „Jacy są główni konkurenci na rynku (tutaj sprecyzuj, na jakim rynku)?”.

Przykład 2. Załóżmy, że jesteś miłośnikiem kawy. Postanawiasz rzucić pracę w korpo i założyć nowe miejsce na mapie Warszawy serwujące kawę specialty. Warto byłoby się zorientować, jaka jest konkurencja na rynku. Odpalasz Brand24, klikasz w zakładkę AI Brand Assistant, zadajesz pytanie „Jacy są główni konkurenci na rynku kaw specialty w Warszawie?” i w mgnieniu oka dostajesz odpowiedź.

• Śledzić konkurencję: Wystarczy, że w Brand24 założysz nowy projekt z nazwą konkretnej firmy bądź nazwą konkurencyjnego produktu czy usługi. Dzięki temu dowiesz się, jakie są działania konkurencji i jak wypadasz na jej tle. Informacje pozyskane przez Brand24 możesz wykorzystać do zaspokojenia potrzeb rynkowych, które zostały przeoczone przez Twoich konkurentów.

Przykład 3. Dzięki monitoringu wzmianek w Brand24 widzisz, że klienci jednej z konkurencyjnych firm narzekają na bardzo długi czas dostawy. Tak się składa, że Twoja firma znana jest z błyskawicznej realizacji zamówień. Masz tutaj ogromną przewagę, więc co robisz? Odpalasz kampanię reklamową podkreślającą to, jak szybko realizujesz zamówienia. Po co? Aby dotrzeć do rozczarowanych klientów konkurencji.

• Odkrywać trendy: Pozwoli Ci to na szybkie reagowanie i dostosowywanie oferty do aktualnych wymagań i preferencji konsumentów, zwłaszcza, że trendy pojawiają się szybko. Dzięki wzmiankom i Analizie Tematycznej, która śledzi najważniejsze trendy w branży, będziesz mógł zawsze być o krok przed konkurencją.

Przykład 4. Posiadasz firmę sprzątającą. Wzmianki w Internecie wskazują, że coraz więcej osób zdaje sobie sprawę z negatywnego wpływu sprzątania chemikaliami i poszukuje alternatyw, które są bezpieczne dla zdrowia i środowiska. Postanawiasz więc wprowadzić nową usługę – eko sprzątanie bez użycia chemikaliów. Jest to rozwiązanie idealne dla osób, które dbają o środowisko, mają alergie, posiadają małe dzieci i zwierzęta, a także dla firm, które chcą dbać o zdrowie swoich pracowników i promować ekologiczne praktyki.

02 Startquestion

Startquestion to narzędzie do tworzenia różnego rodzaju ankiet. Mogą one zawierać tylko pytania ilościowe lub tylko pytania jakościowe albo mieszać te dwa rodzaje.

Dzięki Startquestion bez problemu stworzysz interaktywne ankiety, które dostarczą Ci wiarygodne dane dot. produktów i usług oferowanych przez Twoją firmę. Możesz:

• Używać gotowych szablonów: Startquestion oferuje gotowe szablony ankiet, które możesz dostosować do własnych potrzeb.
• Zadawać różnorodne pytania: Do swojej ankiety możesz odawać różne typy pytań, takie jak wielokrotnego wyboru, otwarte, skale ocen, matryce itp.
• Personalizować swoje ankiety: Możliwości są nieograniczone – począwszy od zmiany kolorów i czcionek, skończywszy na dodaniu logo Twojej firmy.

Podobnie jak Brand24, Startquestion jest wspomagany sztuczną inteligencją!

Dlatego, jeśli nie masz weny na tworzenie ankiety samemu albo po prostu nie chcesz się za bardzo wysilać, Startquestion stworzy ankietę za Ciebie – musisz tylko podać, jaki jest cel Twojej ankiety:

Zbierane odpowiedzi są analizowane w czasie rzeczywistym, opracowanie raportu również leży po stronie narzędzia. Jedyne, co musisz sam zrobić, to wyciągnięcie konkretnych wniosków.

Oczywiście istnieje Google Forms, ale Startquestion jest o wiele bardziej wszechstronnym i efektywnym narzędziem.

03 Make My Persona

Make My Persona to kreator do tworzenia buyer person stworzony przez HubSpot.

Dlaczego tak bardzo lubię to narzędzie?

Bo jest darmowe i w pełni wystarczające!

Cały proces tworzenia persony w Make My Persona jest niesamowicie prosty. Nie musisz martwić się formatem i wyglądem szablonu, wpisujesz tylko odpowiednie informacje o swojej personie. Określasz:

• Imię swojej persony i reprezentującego ją avatara
• Jej wiek
• Poziom wykształcenia
• Stanowisko jej pracy i z czego jej rozliczana
• Jakie są jej cele, obowiązki i wyzwania zawodowe
• Jakich narzędzi w pracy używa i w jaki sposób się komunikuje
• W jaki sposób zdobywa informacje, które są jej potrzebne w pracy

Warto wspomnieć, że ten kreator jest w szczególności przeznaczony do tworzenia buyer person B2B.

Podsumowanie – badanie rynku

Chcesz zrozumieć potrzeby klientów? Musisz przeprowadzić badanie rynku.

Jest to bardzo wartościowe narzędzie, ale cały proces przeprowadzenia badania jest dość pracochłonny.

Jeśli dysponujesz odpowiednim budżetem, śmiało możesz skorzystać z usług firmy zewnętrznej. Ostrzegam jednak – to może być droga zabawa!

Ale bez obaw! Nie musisz zatrudniać firmy zewnętrznej, aby przeprowadzić badanie rynku.

Po przeczytaniu tego artykułu, jesteś gotowy na to, aby samodzielnie prawidłowo przeprowadzić badanie.

Masz już solidny plan działania oraz niezbędne narzędzia takie jak Brand24 – to co, przeprowadzamy badania rynku?